به نقل از «خبرگزاری دانشجو»

تطهیر سازی رسانه‌ای به سبک سعودی / در جنگ روایت‌ها، سعودی‌ها به سراغ «معاویه» می‌روند

تاریخ انتشار: ۷ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۴۳۹۳۸

رسانه‌های سعودی امسال در ماه رمضان با تولید سریال «معاویه»، زنگ شروع یک جنگ روایتی را در عرصه رسانه به صدا در آورده‌اند.

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو - نرگس علینقیان؛ تا پیش از چند سال اخیر، اگر ادعا می‌کردیم که عربستان آغاز به فعالیت در عرصه فرهنگی و به خصوص سریال سازی کرده است، شاید کم و بیش شبیه به طنزی بود که صرفا دستمایه‌ای برای خندیدن می‌شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

امسال اما رسانه سعودی تصمیم گرفته است تا در ماه مهمانی خدا، آتش تفرقه را به شکل رسانه‌ای شعله ور کند؛ آن هم با سریال «معاویه».

جنگ روایت‌ها

اهمیت رسانه و کارکرد آن در عصر جدید بر هیچکس پوشیده نیست. در گذشته، رسانه به خصوص در نوع فرهنگی آن یعنی سینما و صنعت سریال سازی، صرفا بهانه‌ای برای سرگرمی بوده است اما در حال حاضر، عملکرد خود را نسبت به گذشته تغییر داده است.

غول‌های بزرگ صنایع فیلم و سریال سازی در عصر کنونی و با توجه به آمیختن خود با سیاست، از رسانه عموما برای تغییر روایت‌ها به نفع خود استفاده می‌کنند. هرکس که بتواند روایت خود را در قالب رسانه‌ای بهتر بازتاب دهد، برنده این میدان است و می‌تواند افکار عموم را نسبت به روایت خود مثبت کند. درحقیقت جنگ روایت‌ها می‌تواند تعیین کند که کدام داستان ظرفیت پذیرش در میان مخاطبان خود را دارد و به چه شکل می‌تواند آنان را قانع سازد.

در سال‌های اخیر این جنگ، به صحنه نبرد میان رسانه‌های مسلمان و عربی نیز تبدیل شده است و هر کشور عربی در پی آن است تا روایت خود از اتفاقات صدر اسلام و پس از آن را به شیوه خود بازگو کند. در این میان عربستان نیز سعی کرده تا از این غافله جا نماند و ماه رمضان امسال در نظر دارد تا با بودجه‌ای صد میلیون دلاری، سریال «معاویه» را بر روی قاب تلویزیون بیاورد.

تحریف روایت‌ها در قاب رسانه‌ای سعودی

در سال‌های اخیر، کشو‌های عربی به سبک و سیاق سریال‌های ترکی شروع به ساخت انواع سریال‌های عربی کرده‌اند. در این راستا سوریه، لبنان و مصر از پیشتازان این عرصه‌اند که معمولا همکاری‌های مشترک زیادی با ایران نیز دارند.
ماه رمضان نیز تبدیل به عرصه‌ای برای رقابت کشور‌های عربی بر سر سریال سازی شده است و عمده بیشتر کشور‌های عربی بیشترین ساخت و تولید سریال‌های خود را برای این ماه تدارک می‌بینند. بعد از افطار و همچنین سحر، اوقات مناسبی برای سرگرم سازی افراد پیدا می‌شود و رسانه‌های عربی از این فرصت برای بازگویی روایت‌های خود استفاده می‌کنند. در عرصه کشمکش بر سر بازگویی انواع روایت‌ها، سعودی‌ها نیز تلاش کرده‌اند تا از این غافله عقب نمانند؛ هرچند با خرج کردن هزینه‌های گزاف.

اگر تا چندی پیش خبر از فعالیت‌های فرهنگی در عربستان می‌دادیم، بیشتر شبیه به طنز می‌آمد تا یک واقعیت. در چند سال اخیر و به خصوص پس از اجرای سیاست‌های بن سلمان در حوزه فرهنگ، شاهد هستیم که سعودی‌ها به هر نحوی در پی آن هستند تا در این عرصه جایی برای خود باز کنند.

امسال نیز خبر تولید و پخش سریالی با عنوان «معاویه» آن هم در ماه رمضان که زمانی برای رقابت سریال‌های عربی است، توجه‌ها را به سمت رسانه‌های سعودی جلب کرده است. سریالی با بودجه صد میلیون دلاری که این روز‎‌ها خبرساز شده است و برخی از کشور‌ها ازجمله عراق پخش آن را ممنوع اعلام کرده‌اند.

رسانه‌های سعودی تا پیش از این، مخالف جدی با سریال سازی و فعالیت در حوزه صدر اسلام بودند. می‌توان علت آن را در گذشته تاریخی دانست که حتی خود واقف بر آن هستند که بر رویش سرپوش بگذارند. به همین علت از مخالفان سرسخت پخش آثاری مانند «الرساله» و «محمد رسول الله» مجیدی بوده‌اند.

پس از آن که به نوعی بن سلمان قدرت را در عربستان به دست گرفت، سیاست سعودی‌ها در عرصه رسانه به جهتی دیگر تغییر پیدا کرد. سعودی‌ها نیز با راه‌یابی به عرصه رسانه و جنگ روایت‌ها دریافتند که می‌توانند به شکلی آن گذشته شرم‌آور خود را توجیه کنند. از این رو دست به تولید آثاری در زمینه صدر اسلام بردند و خبر‌ساز‌ترین آن امسال با ساخت سریال «معاویه» کلید خورد.

سریالی که احتمالا در ۳۰ قسمت برای ماه رمضان بر روی آنتن می‌رود و با توجه به تاریخ سریال سازی در عربستان، به احتمال قوی چندان اثر با کیفیتی نخواهد بود و صرفا سعودی‌ها مانند همیشه، هزینه‌ای گزاف پای آن خرج کرده‌اند. اما با یک نگاه به عنوان سریال می‌توان دریافت که قصد سعودی‌ها از ساخت چنین اثری چیزی جز تطهیر گذشته خود و شخصیتی، چون «معاویه» نیست.

عربستان نیز این واقعیت را دریافته است که با رسانه و جنگ روایت‌ها می‌تواند نبردی رسانه‌ای راه بیندازد. هرچند که این نبرد با صرف دلار‌های زیاد همراه است، اما نمی‌تواند کیفیت و محتوای آثار را ارتقا دهد. این مسئله اما باید زنگ خطری برای دیگر کشور‌های مسلمان و به خصوص ایران باشد. صنعت فیلم و سریال سازی ایران در محتواسازی خود پیشرفت کرده است؛ هرچند که باید فرم خود را نیز ارتقا دهد. اگر کشور‌هایی همچون ایران در مقابل جنگ رسانه‌ای سعودی‌ها و دیگر کشور‌ها همچون رژیم صهیونیستی که از ساخت سریال «معاویه» استقبال کرده است، مقاومت رسانه‌ای نشان ندهد و میدان را به آنان واگذار کند، بعید نیست که تا چند سال دیگر شاهد تحریف فراوان روایت‌ها در عرصه رسانه‌ای باشیم.

منبع: خبرگزاری دانشجو

کلیدواژه: فرهنگی سریال معاویه فرهنگی عربستان سعودی سریال معاویه عربستان سعودی جنگ روایت ها عرصه رسانه سریال سازی ماه رمضان رسانه ای سعودی ها کشور ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۴۳۹۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

از فیلمسازی بدون دیالوگ تا خندیدن به قضاوت

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط‌عمومی انجمن سینمای جوانان ایران، هفتمین جلسه فصل نهم پاتوق فیلم کوتاه با همکاری موسسه فرهنگی، تبلیغاتی بهمن سبز-پخش رویش، یکشنبه‌ ۹ اردیبهشت‌ ۱۴۰۳ در پردیس سینمایی بهمن برگزار شد.

در این جلسه ۴ فیلم کوتاه «شیوع» به کارگردانی میثم مرادی، «زخم» به کارگردانی سحر نورمنّور، «گرازها» به کارگردانی غلامرضا جعفری و «قضاوت» به کارگردانی آریا گازُر به نمایش درآمدند و سپس محمد علیزاده‌فرد کارگردان سینمای کوتاه به‌عنوان کارشناس و محمد صابری به‌عنوان مجری‌کارشناس برنامه به نقد این آثار پرداختند.

«شیوع»؛ فیلمی بین تجربی و داستانی

در بخش ابتدایی این نشست، فیلم «شیوع» به کارگردانی میثم مرادی با حضور این کارگردان جوان مورد بررسی قرار گرفت و محمد علیزاده درباره ویژگی «بدون دیالوگ بودن» این فیلم، توضیح داد: خیلی وقت‌ها ساخت فیلم بدون دیالوگ می‌تواند باعث ابهام شود چون شما با طیف مختلفی از مخاطبان روبه‌رو هستید. البته در فیلم‌کوتاه ما با مخاطبان خاص مواجه هستیم؛ افرادی که به شکل خاص سینما را دنبال می‌کنند. در فیلم‌هایی که به سمت این نوع روایت‌ها می‌روند کار سخت می‌شود.

وی ادامه داد: فیلم‌کوتاه «حیوان» ساخته برادران ارک هم تقریبا هیچ دیالوگی ندارد. امسال در جشنواره فیلم کوتاه تهران «ضلعی برای خروج» را هم داشتیم که آن هم دیالوگ نداشت، یک وقت‌هایی روایت این اقتضا را ایجاد می‌کند که فیلم شما دیالوگ نداشته باشد اما یک وقت‌هایی اصرار داریم که فیلم هیچ دیالوگی نداشته باشد. در حالت دوم وقتی فیلم را می‌بینید با خود می‌گویید باید اینجا دیالوگی را می‌شنیدیم.

مرادی هم گفت: زمانی که ایده این فیلم به ذهنم آمد، اینچنین نبود که اصرار داشته باشم تا حتماً دیالوگی در آن نباشد بلکه به این فکر می‌کردم که فیلم چه چیزی می‌طلبد. خودم البته این تجربه را دوست داشتم. من خودم را کامل در فرآیند ساخت فیلم‌کوتاه «شیوع» به‌عنوان اولین فیلمم، رها کردم و به این فکر نمی‌کردم که اگر این کار را کنم کسی خوشش می‌آید یا نه.

این کارگردان ادامه داد: «شیوع» چیزی بین فیلم داستانی و تجربی است. برای تک‌تک اتفاقات داخل فیلم دلیل دارم، البته می‌دانم فیلمی موفق است که نیاز به توضیح نداشته باشد، در عین حال به نظرم فیلمی موفق است که بر سرش بحث شود. از این رو معتقدم فیلمی که همه از آن تعریف کنند موفق نیست.

علیزاده‌فرد توضیح داد: این فیلم نه به آن معنا تجربی است، نه داستانی. چون در فیلم تجربی قرار است یک تجربه جدید در روایت یا تکنیک ببینیم اما من در این فیلم تجربه جدیدی در تکنیک و روایت ندیدم و به تصور من «شیوع» یک فیلم داستانی است که اتفاقاً عناصر داستانی در آن نحیف‌تر به کار رفته است. البته این هم یک مدل از فیلمسازی است. من خودم فیلمسازم و می‌دانم که فیلمسازی چقدر سخت است.

فیلمی که هم می‌خنداند و هم حرف دارد

در ادامه نوبت به فیلم‌کوتاه «قضاوت» به کارگردانی آریا گازر رسید که در ابتدا به صورت مختصر به معرفی خود پرداخت و این فیلم را اولین تجربه کارگردانی‌اش معرفی کرد. سپس علیزاده‌فرد گفت: من «قضاوت» را دو سال پیش در جشنواره فیلم کوتاه تهران دیدم که یادم است بسیار مورد استقبال واقع شد. چون «قضاوت» فیلمی بود که موقعیت‌های کمیک آن به‌خوبی درآمده بود.

گازر درباره شکل‌گیری ایده فیلم «قضاوت» توضیح داد: دغدغه «قضاوت» از دوران تحصیل من در هنرستان می‌آید، در آن زمان همیشه وقتی کلاس داشتیم به دفتر مدیر احضار می‌شدیم که او هم مدام حرف می‌زد و ما کلاس را از دست می‌دادیم. همان موقع فیلم‌هایی را می‌دیدیم که یکی بیشتر از دیگری استانداردهای فیلمسازی را نداشتند! زمانی بیشتر متعجب می‌شدم که می‌دیدم اغلب به این فیلم‌ها خوب پرداخته می‌شد و از جشنواره سالانه هنرستان چند جایزه می‌گرفتند.

وی افزود: به این روند فکر می‌کردم که چگونه می‌توان این موقعیت را به نمایش دربیاورم. وقتی فیلم در پردیس ملت اکران شد عده‌ای در مواجهه با سکانس اول می‌گفتند این دیگر چه فیلمی است! اما از جایی به بعد مخاطب به‌یک‌باره غافل‌گیر می‌شد. البته من خیلی از جشنواره‌ها را به واسطه همین امر از دست دادم چون خیلی از جشنواره‌ها حوصله ندارند تا انتها فیلم را ببینند و وقتی ابتدای فیلم را می‌بینند، گمان می‌کنند یک فیلم کلاسی و آماتور است و آن را پس می‌زنند. ریسک دومی که انجام دادم نام این فیلم است که دم‌دستی است و خودم فکر می‌کنم بدترین اسم را انتخاب کرده‌ایم!

در ادامه علیزاده‌فرد درباره ویژگی‌های «قضاوت» گفت: مدل و خلاقیت گاهی در چینش حوادث و گاهی در اجرای فیلم رخ می‌دهد، خلاقیت در اجرای برخی اتفاقات در «قضاوت» ما را یاد کارهای سروش صحت می‌اندازد. با آنکه در روایت «قضاوت» داریم مدل فیلم در فیلم را می‌بینیم که یک مدل تکراری است، ولی این فیلم در چیدمان حوادث متفاوت است و خلاقیت دارد. خیلی‌ها معتقدند در فیلم‌های کمدی آن چیزی که سبب خنده می‌شود شگفت‌زدگی مخاطب است که این اتفاق چندبار در «قضاوت» رخ می‌دهد.

این کارگردان توضیح داد: پس از پایان برخی از فیلم‌های کمدی، شما وقتی با خودت تنها می‌شوی متوجه می‌شوی فیلم گرچه لحظات مفرحی برای تو داشته اما پیامی نداشته است اما ما با «قضاوت» می‌خندیم، شگفت‌زده می‌شویم و در انتها برای ما حرفی برای گفتن دارد. وقتی «قضاوت» را دیدم بیش از اینکه در قصه آن رابطه یک مدیر مدرسه با دانش‌آموز را ببینم رابطه یک مدیر فرهنگی با یک فیلمساز را دیدم.

چالش‌های روایت یک «زخم»

در ادامه پاتوق فیلم‌کوتاه نوبت به «زخم» به کارگردانی سحر نورمنور رسید که کارگردانش در نشست غایب بود. علیزاده‌فرد درباره «زخم» گفت: در این پکیج از فیلم‌ها، من حس متفاوت‌تری نسبت به «زخم» داشتم، این فیلم را قبلاً هم دیده بودم و باید بگویم پرداختن به برخی از موضوعات در فرهنگ و جامعه ما کار ساده‌ای نیست و «زخم» و «دابر» فیلم‌هایی هستند که موضوعات سختی دارند.

وی ادامه داد: «زخم» علاوه بر اینکه به مسأله بلوغ یک دختربچه می‌پردازد، موضوع احساس‌برانگیز نبود مادر را هم به تصویر می‌کشد که این امر می‌تواند همدلی مخاطب را به دنبال داشته باشد. ضمن اینکه کارگردانی و نویسندگی آن، کار ساده‌ای نبوده و حتی تدوین آن هم به‌اندازه است. همه این موارد کمک می‌کند تا دنیای فیلم برای ما باورپذیر باشد.

این کارگردان سینمای کوتاه، در ادامه در پاسخ به اظهارنظر یکی از مخاطبان مبنی‌بر اینکه «زخم» تنها در پی این بوده است که اشک مخاطب را دربیاورد، گفت: اینکه بگوییم فیلم می‌خواسته اشک مخاطب را دربیاورد و آن را محل اشکال بدانیم درست نیست، چون ما فیلم می‌سازیم که موضوعی را برای مخاطب باورپذیر کنیم. اگر منطق اتفاقات درون قاب درست نباشد، می‌شود پذیرفت که فیلم به دنبال ترحم مخاطب بوده است. اما در این فیلم این‌چنین نیست، «زخم» به لحاظ منطق روایی به دنبال این نبوده که گریه مخاطب را دربیاورد.

استفاده هنرمندانه «گرازها» از عناصر داخل قاب

فیلم «گرازها» به کارگردانی غلامرضا جعفری هم آخرین فیلم‌کوتاهی بود که در پاتوق هفتم مورد بررسی قرار گرفت اما کارگردانش در نشست حضور نداشت.

علیزاده‌فرد درباره این فیلم گفت: از یک جهت موقعیت «گراز» جذاب است اما یک بدی هم دارد و آن، این است که موضوع بکری ندارد. چون در فیلم کوتاه مهم این است که سوژه‌های بکری داشته باشید. در «گراز» از عناصر داخل قاب به شکل هنرمندانه‌ای بهره گرفته شده اما تکراری بودن سوژه و پایان‌بندی بد به آن ضربه زده است.

وی بیان کرد: پایان باز در فیلم‌سازی به این معنا این نیست که به همه موضوعات پاسخی داده نشود، بلکه به این معناست که تنها یکی دو سوال باقی بماند اما پایان این فیلم اصلا رها است.

کد خبر 6092034